Poniższe zabawy pomogą dzieciom w rozwoju umiejętności językowych.
Zabawy te mają uświadomić dzieciom, że język składa się ze słów, że kierujemy się pewnymi zasadami przekształcając słowa, tworząc nowe.
W zabawie z osobą dorosłą będą miały okazję wzbogacić swoje słownictwo, wiedzę o otoczeniu, doskonalić płynność mowy, umiejętność kojarzenia, pamięć.
1. Słowa połączone tematycznie
Zabawa polega na wyszukiwaniu słów w ramach ustalonego tematu. Zabawę zaczynamy zdaniem nawiązującym do tego tematu. Na przykład:
W zoo możemy zobaczyć…
Jedziemy na wycieczkę i zabieramy ze sobą…
Założę sukienkę, która ma paski w kolorze…
Do naprawy samochodu będzie mi potrzebny…
Do zrobienia kanapki przygotuję…
Przed dodaniem nowego słowa trzeba powtórzyć całe zdanie od początku. Wymusza to użycie odpowiedniej formy gramatycznej, ćwiczy pamięć i koncentrację.
2. Wyszukujemy słowo, które nie pasuje do pozostałych
Zabawa polega na tym, by z podanego zestawu słów wskazać to, które nie pasuje do reszty, gdyż należy do innej grupy znaczeniowej. Podajemy trzy lub cztery wyrazy, na przykład:
łódka, kajak, statek, pociąg
smutny, wesoły, radosny, zadowolony
pisze, czyta, gotuje, rysuje
ładny, brzydki, miś, czysty
Za każdym razem dziecko wybiera wyraz i uzasadnia swój wybór. Gdyby dziecko wybrało dobrze a nie umiało uzasadnić, ważne jest, by podkreślić sukces w wykonaniu pierwszego zadania i pomóc znaleźć uzasadnienie z drugiego zadania.
3. Tworzymy rodziny słów
Gra polega na dobieraniu słów przynależących do danej rodziny wyrazów. Podajemy hasło i dopowiadamy, na przykład:
SOK
sok – soczek
sok – soczysty
sok – sokowirówka
sok – sokownik
RĘKA
ręka – rączka
ręka – ręczny
ręka – rękawiczka
ręka – podręcznik
Możemy pomagać dziecku naprowadzając je pytaniami, w jakim urządzeniu przygotujemy pyszny sok?
Możemy zabawę utrudnić wprowadzając zasadę, że trzeba wszystkie wymienione wcześniej wyrazy powtórzyć.
Pamiętajmy, by wyjaśniać znaczenia słów.
4. Nazywamy czynności
Gra polega na wyszukiwaniu słów, które określają czynności wykonywane przez poszczególne zawody. Podajemy zawód i wyszukujemy pasujących słów, na przykład:
Fryzjer – obcina, czesze, myje, suszy, farbuje, modeluje, lakieruje, strzyże, itd.
Kucharz – myje, kroi, wrzuca, miesza, nalewa, itd.
Wygrywa ta osoba, która znajdzie ostatnie pasujące określenie.
Pamiętamy znowu o tym, by trzymać się obranej kategorii i tłumaczyć słowa niezrozumiałe.
5. Znajdujemy słowa określające
Gra polega na podaniu słowa określającego dowolną rzecz lub osobę. Dziecko podaje pasujące do danego słowa określenie. Następnie zamieniamy się rolami. Na przykład:
kamień – twardy,
nauczyciel – cierpliwy,
samochód – szybki, itd.
Możemy tworzyć ciąg skojarzeń albo dodawać po jednym pasującym skojarzeniu.
Możemy też wybrać określoną kategorię, z której będą pochodziły wyrazy, na przykład:
Wiosna
ptaki – głośne
słońce – jasne
trawa – młoda
itd.
Możemy wybrać czynności i wtedy dobieramy słowa określające, jak możemy wykonać daną czynność, na przykład:
czyta – szybko
sprząta – dokładnie
jedzie – prosto
gotuje – smacznie
Ta gra ma szczególne znaczenie w rozwijaniu słownictwa dziecka, gdyż dzieci zazwyczaj mają trudność z podawaniem określeń i w ich słowniku jest ich stosunkowo niewiele.
Zaczerpnięte z książki p. E. Słodownik-Rycaj “Gry i zabawy językowe”.
Życzę miłej zabawy!
