- Z czego słynie Polska?
CELE:
- wysłuchiwanie opowiadania;
- odpowiadanie na pytania dotyczące tekstu;
- formułowanie własnej definicji patriotyzmu;
- wymienianie przykładów zachowań patriotycznych;
- wybieranie zachowań patriotycznych spośród innych;
- wybieranie produktów pochodzących z Polski;
- odkładanie zabawek na miejsce;
- używanie zwrotów grzecznościowych.
- Biało-czerwone motylki – wysłuchanie opowiadania Agnieszki Filipkowskiej i rozmowa na temat jego treści.
Biało-czerwone motylki
Agnieszka Filipkowska
Kiedy za oknem pełnią kolorów zaczęła rozkwitać wiosna, w grupie Motylków zrobiło się biało– czerwono. Wykonane przez przedszkolaki małe dwukolorowe flagi ozdobiły półkę w kąciku czytelniczym, a na korkowej tablicy zakwitły – niczym dorodne kwiaty – biało–czerwone kotyliony z kartonu i bibuły. Zostały jeszcze do wycięcia proporczyki, które miały zawisnąć nad oknami. Dzieci pracowały dzielnie nad ozdobieniem sali na majowe święto.
– Proszę pani, bo Antek się przezywa – krzyknął nagle Julek, wskazując na kolegę. – On mówi, że ja jestem patriota!
Pani Marta odłożyła na chwilę papier i nożyczki, spojrzała na chłopców z uśmiechem i łagodnym głosem zwróciła się do dzieci:
– Julku, poczułeś się urażony? – Chłopiec kiwnął głową. – Zupełnie niepotrzebnie, bo bycie patriotą to żaden wstyd, wręcz przeciwnie. A ty, Antku, wiesz, co oznacza słowo, którego użyłeś?
– Yyyy… no… chyba nie… – wybąkał zawstydzony Antek.
– Ja wiem! – krzyknęła Julka. – Moja babcia zawsze powtarza, że jej dziadek, czyli mój prapradziadek był patriotą, bo walczył na wojnie. I dostał medal, prawdziwy! On już nie żyje, ale widziałam w albumie jego zdjęcia w mundurze.
– Możesz być dumna z takiego prapradziadka, Julciu – przyznała pani Marta. – Rzeczywiście, wygląda na to, że był patriotą, czyli kimś, kto kocha swój kraj, swoją ojczyznę, i dba o nią tak bardzo, że jest gotów zaryzykować dla niej życie, jeśli to konieczne.
Julek, zajęty wprawdzie przyklejaniem białych i czerwonych trójkątów do długiej tasiemki, słuchał w skupieniu toczącej się rozmowy i nie bez żalu wywnioskował z niej, że wcale nie zasłużył na rzucone przez Antka przezwisko.
– A jak ja nie chcę zostać żołnierzem, tylko lekarzem, to nie mogę być tym, no… patriotą, proszę pani? – spytał, nie kryjąc rozczarowania.
– Ależ oczywiście, że możesz – zapewniła pani Marta. – Patriota nie musi koniecznie walczyć na wojnie. Teraz, w czasach pokoju, możemy okazywać swój szacunek dla ojczyzny w inny sposób. Na przykład lekarz, wykonując swój zawód, służy krajowi, bo dba o zdrowie jego obywateli.
– To tak jak moja mama! Ona leczy ludziom oczy – pochwaliła się Marysia.
– Rzeczywiście, lekarz to ważny zawód. Ale to, co powiedziałam, dotyczy tak naprawdę każdego, kto dobrze wykonuje swoją pracę. Może to być policjant, nauczyciel, artysta czy kasjer w sklepie. Nawet wy, będąc jeszcze dziećmi, możecie zachowywać się patriotycznie. Można powiedzieć, że Polska jest naszym wspólnym domem, a Polacy – rodziną, a jak można dbać o dom i rodzinę? – spytała wychowawczyni.
– Na przykład można sprzątać po sobie i nie bałaganić – zaproponowała nieśmiało Tereska.
– Masz rację, Teresko – przyznała pani. – To bardzo ważne, żeby dbać o środowisko, nie zaśmiecać go i troszczyć się o nasze wspólne otoczenie.
– I jeszcze można się starać nie psuć różnych rzeczy – dodał Antek.
– Tak, Antku, trzeba korzystać z tego co wspólne w taki sposób, żeby tego nie niszczyć. Place zabaw, parki, autobusy i tramwaje, a także przedszkole, w którym teraz jesteśmy, należą do nas wszystkich. Dlatego kiedy ktoś je niszczy, wszyscy tracimy.
– Proszę pani, a ja dostałam od babci taką książkę o Polsce z białym orłem na okładce – wtrąciła nagle Julia. – I tata mi ją czyta. Tam jest na przykład napisane, że najdłuższa rzeka Polski to Wisła. I że stolicą jest Warszawa, i jeszcze było coś o Krakowie… i dużo innych informacji, ale jeszcze nie wszystko pamiętam. I tata mówi, że tam są rzeczy, które każdy Polak powinien wiedzieć.
– Twój tata ma rację, warto poznawać własny kraj oraz jego historię i kulturę – przyznała nauczycielka.
– To coś, co każdy z was już teraz może zacząć robić. Zresztą częściowo robimy to razem tu, w przedszkolu. I spójrzcie, co nam się udało stworzyć.
Wycięte przez dzieci proporczyki zostały przyklejone do mocnej złotej tasiemki i tworzyły piękny biało–czerwony łańcuch. Nadszedł czas, by ozdobić nim ramy okienne. Pan Marek, przedszkolny konserwator, przyniósł drabinę i pomógł w zamocowaniu dekoracji.
– No, no! Nieźleście się napracowali, mali patrioci! – rzekł z uznaniem, patrząc z góry na pięknie przystrojoną salę.
– Widzicie, wywieszanie flagi w święta narodowe to dla innych znak, że ojczyzna jest dla was ważna – skomentowała pani Marta. – W ten sposób też można pokazać swój patriotyzm.
Pod koniec dnia dzieci mogły zabrać zrobione przez siebie chorągiewki do domów. Julek włożył swoją do kubeczka i postawił ją na parapecie w dużym pokoju. W czasie zabawy co jakiś czas zerkał na nią z dumą. A kiedy tata wrócił z pracy, chłopiec natychmiast pobiegł oznajmić mu z pewną siebie miną:
– Wiesz, tato, jeśli chcesz, możesz zostać patriotą, tak jak ja. To naprawdę nic trudnego.
- Opiekun zadaje dziecku pytania: Co oznacza patriotyzm? Jak wy pokazujecie, że jesteście patriotami?
Na koniec zadaje zagadkę:
Może kiedyś podróżować będziesz mógł po świecie,
Tyle jest ciekawych krajów do zwiedzenia przecież.
Ale jedno miejsce domem na zawsze zostanie,
Miejsce, gdzie się urodziłeś. Jak mówimy na nie?
- Biało–czerwoni” – zabawa z piłką. Opiekun rzuca piłkę do dziecka. Gdy dziecko usłyszy czerwony lub biały, nie łapie piłki. Gdy kolor będzie inny, łapie piłkę i ją odrzuca. Gdy się pomyli, robi trzy przysiady.
- „Patriotyczny quiz” – wybieranie zachowań patriotycznych spośród innych. Opiekun wymienia różne zachowania, zadaniem dziecka jest wybrać te (za pomocą lizaków TAK / NIE), które wskazują na zachowania patrioty.
Przykłady zachowań:
– Znam symbole narodowe.
– Potrafię zaśpiewać hymn.
– Gdy słyszę hymn, tańczę.
– Wybieram towary produkowane w Polsce.
– Znam i zwiedzam zabytki w Polsce.
– Podczas świąt narodowych wywieszam flagę.
– Bawię się godłem i rysuję po nim.
– Kibicuję Polskim reprezentacjom sportowym.
– Uczę się o historii naszego kraju.
– Zawieszam szalik z napisem Polska i godłem bałwanowi zimą.
Gdy dziecko zadecyduje, że zachowanie nie jest patriotyczne, wyjaśnia, dlaczego tak sądzi.
- „Co pochodzi z Polski?” – wybieranie produktów charakterystycznych dla Polski na podstawie zdjęć. Opiekun podaje nazwy produktów, a dziecko ma wybrać te, które są charakterystyczne dla Polski.
- Zabawy dowolne: Utrwalenie zasad zabawy – odkładanie zabawek na miejsce. Używanie i utrwalanie zwrotów grzecznościowych: Dzień dobry, Dziękuję, Proszę, Do widzenia.
Źródło: „Plac zabaw”. Przewodnik metodyczny. Pięciolatek. Część 4. Wydawnictwo WSiP
Od nauczyciela wspomagającego:
- W trakcie czytania opowiadania można na bieżąco omawiać z dzieckiem jego treść, dzielić tekst na krótsze fragmenty, jeśli występują trudności ze skoncentrowaniem uwagi. Proszę także zwracać uwagę i wyjaśniać pojęcia, sformułowania, które mogą być dla dziecka niezrozumiałe.
- Podczas zabawy „Patriotyczny quiz” przykłady należy dostosowywać do możliwości dziecka. W razie trudności można dziecko nakierowywać, odwoływać się do sytuacji mu już znanych.
- Przed wybieraniem polskich potraw warto się upewnić czy dziecko zna ich nazwy. Można również wyjaśniać dziecku, dlaczego dane potrawy są kojarzone z Polską.
